DNS nedir, nasıl çalışır sorusu, internet kullanıcıları için temel bir konudur. DNS (Domain Name System), web sitelerinin alan adlarını IP adreslerine çeviren bir sistemdir. Tarayıcıya yazdığınız site adı, DNS sayesinde doğru sunucu IP’sine yönlendirilir ve sayfa hızlıca yüklenir. DNS, internetin adres defteri gibi çalışır; her web sitesinin benzersiz IP adresini bulur. Bu sayede kullanıcılar karmaşık sayısal adresler yerine kolay hatırlanan alan adlarıyla internette dolaşabilir. Doğru DNS ayarları, hem bağlantı hızını artırır hem de erişim sorunlarını azaltır.
1️⃣ DNS Nedir?
DNS (Domain Name System), internetin temel altyapı sistemlerinden biridir. Web sitelerinin alan adlarını IP adreslerine çevirir, böylece cihazlar doğru sunucuya bağlanabilir. DNS, kullanıcıların karmaşık sayısal adresler yerine kolay hatırlanan alan adlarıyla internette gezinmesini sağlar ve internet trafiğinin düzenli çalışmasına yardımcı olur.
- DNS (Domain Name System), internetin telefon rehberi gibidir.
- Amacı: Alan adlarını (ör. www.example.com) IP adreslerine çevirmek, böylece bilgisayarlar birbirini bulabilir.
- Örnek: Tarayıcıya
www.google.comyazdığında, DNS sunucusu bunu IP adresine çevirir:142.250.190.78.
2️⃣ DNS Nasıl Çalışır?
DNS nasıl çalışır? sorusunun cevabı, internetin temel işleyişine dayanır. Kullanıcı tarayıcıya bir web adresi (ör. www.ornek.com) yazdığında, DNS sunucusu bu alan adını ilgili IP adresine çevirir. Tarayıcı, IP adresi üzerinden doğru sunucuya bağlanır ve web sitesi yüklenir. Bu süreç, kullanıcı için saniyeler içinde gerçekleşir ve internetin “adres defteri” işlevi görmesini sağlar. DNS, genellikle hiyerarşik bir sistem şeklinde çalışır; yerel, alan adı sunucuları ve root sunucular arasında iletişim kurarak doğru IP’yi bulur. Bu sayede web sitelerine hızlı ve güvenli erişim sağlanır.
DNS Nasıl Çalışır?
| Adım | İşlem | Açıklama |
|---|---|---|
| 1 | Tarayıcı isteği | Kullanıcı alan adını yazıyor. |
| 2 | DNS çözümleme | Tarayıcı bilgisayarın DNS önbelleğine bakıyor. Yoksa ISP’ye soruyor. |
| 3 | Root DNS sorgusu | Alan adı için doğru TLD (örn. .com) sunucusuna yönlendiriliyor. |
| 4 | Yetkili DNS sunucusu | Alan adının IP adresini sağlıyor. |
| 5 | Tarayıcıya dönüş | Tarayıcı IP adresini alıyor ve siteye bağlanıyor. |
⚡ Özet: DNS = Alan adı → IP adres çevirici, internetin temel altyapısıdır.
3️⃣ DNS Türleri
DNS türleri, kullanım amacına ve yapılarına göre farklılaşır. A Kaydı (Address Record) IP ile alan adını eşleştirir, CNAME (Canonical Name) takma adları yönlendirir, MX Kaydı e-posta trafiğini yönetir, NS Kaydı alan adının yetkili sunucularını belirler. Ayrıca PTR ve TXT kayıtları güvenlik ve doğrulama için kullanılır.
DNS Türleri nelerdir
| Tür | Açıklama | Örnek |
|---|---|---|
| ISP DNS | İnternet servis sağlayıcının varsayılan DNS sunucusu | Telekom, Turkcell, Vodafone DNS |
| Public DNS | Herkesin kullanabileceği açık DNS | Google DNS (8.8.8.8, 8.8.4.4), Cloudflare DNS (1.1.1.1) |
| Private / Custom DNS | Yerel ağ veya kurum tarafından belirlenen DNS | Şirket intranet sunucuları |
| Recursive DNS | Kullanıcıdan gelen sorguyu çözmek için diğer DNS sunucularına sorar | ISP DNS veya Google DNS |
4️⃣ DNS Değiştirmenin Avantajları
DNS değiştirmenin avantajları arasında internet hızının artması, daha güvenli bağlantılar sağlanması ve bazı engellenmiş sitelere erişim imkanı bulunur. Ayrıca alternatif DNS sunucuları, reklam ve zararlı içerik filtreleme, daha hızlı çözümleme süresi ve daha stabil bağlantı gibi avantajlar sunarak internet deneyimini optimize eder.
| Avantaj | Açıklama |
|---|---|
| Daha hızlı internet | Bazı DNS sunucuları daha hızlı çözümleme yapar. |
| Güvenlik | Cloudflare ve OpenDNS gibi DNS’ler zararlı siteleri engelleyebilir. |
| Sansür / Engelleri Aşma | Coğrafi engellemeleri veya DNS bazlı engellemeleri aşmak mümkün. |
| Stabilite | ISP DNS sunucusu yavaş veya sık kesiliyorsa alternatif DNS ile bağlantı iyileşir. |
5️⃣ DNS Ayarları Nasıl Değiştirilir?
DNS ayarları nasıl değiştirilir? bilgisayar veya yönlendirici üzerinden yapılabilir. Windows’ta ağ bağlantısı özelliklerinden, Mac’te Sistem Tercihleri → Ağ bölümünden DNS adresleri güncellenir. Yönlendiricilerde ise modem arayüzünden DNS sunucuları değiştirilebilir. Alternatif olarak Google DNS veya OpenDNS gibi hızlı ve güvenli DNS sunucuları kullanılabilir.
DNS Ayarları Değiştirme
A) Windows 10/11
| Adım | İşlem |
|---|---|
| 1 | Başlat → Ayarlar → Ağ ve İnternet → Durum → Bağdaştırıcı seçeneklerini değiştir. |
| 2 | Aktif bağlantıya sağ tık → Özellikler → Internet Protocol Version 4 (TCP/IPv4) → Özellikler. |
| 3 | “Aşağıdaki DNS sunucu adreslerini kullan” seç → Tercih edilen DNS ve Alternatif DNS gir. |
| 4 | Onayla → Tarayıcıyı yeniden başlat. |
Örnek Public DNS:
- Google DNS: 8.8.8.8 / 8.8.4.4
- Cloudflare: 1.1.1.1 / 1.0.0.1
B) macOS
| Adım | İşlem |
|---|---|
| 1 | Sistem Tercihleri → Ağ → Aktif bağlantı → Gelişmiş → DNS |
| 2 | + işaretine bas → Yeni DNS adresini ekle |
| 3 | Uygula → Tamam |
C) Android
| Adım | İşlem |
|---|---|
| 1 | Ayarlar → Ağ ve İnternet → Wi-Fi → Bağlı ağı seç → Gelişmiş |
| 2 | IP Ayarları → Statik → DNS1 ve DNS2 gir |
| 3 | Kaydet / Uygula |
D) iOS
| Adım | İşlem |
|---|---|
| 1 | Ayarlar → Wi-Fi → Bağlı ağın (i) ikonuna dokun |
| 2 | DNS alanına dokun → Manuel → Yeni DNS adreslerini gir |
| 3 | Kaydet |
6️⃣ DNS Hız Testi
DNS hız testi, internet bağlantınızın hangi DNS sunucusu üzerinden daha hızlı çalıştığını ölçmek için yapılır. Test, alan adlarının IP adresine çözülme süresini değerlendirir. Hızlı DNS, web sitelerinin daha hızlı yüklenmesini sağlar. Popüler araçlar arasında GRC’s DNS Benchmark ve Namebench bulunur.
| Servis | Açıklama |
|---|---|
| GRC DNS Benchmark | Windows ve macOS için DNS hız testi aracı |
| Namebench | Hızlı ve güvenli DNS önerir |
| Online Test | https://www.dnsperf.com veya https://www.whatsmydns.net |
⚡ Tavsiye: En hızlı ve güvenli DNS’i seçmek için test etmek iyi bir yöntemdir.
7️⃣ DNS ile İlgili Önemli Notlar
DNS, alan adlarını IP adreslerine çeviren sistemdir ve internetin düzgün çalışmasını sağlar. Hız, güvenlik ve erişim sorunlarını optimize etmek için alternatif DNS sunucuları kullanılabilir. Yanlış ayarlar bağlantı problemlerine yol açabilir; DNS önbelleği temizliği güncel IP çözümlemesini hızlandırır.
| Konu | Açıklama |
|---|---|
| DNS Önbelleği | Windows: ipconfig /flushdns, macOS: sudo killall -HUP mDNSResponder |
| Güvenlik | Şüpheli DNS değişiklikleri zararlı yazılım belirtisi olabilir. |
| VPN Kullanımı | VPN kendi DNS sunucusunu kullanabilir → DNS sızıntısı kontrol et. |
| DNSSEC | Alan adı doğrulama için kullanılır, güvenliği artırır. |
8️⃣ Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
S: DNS nedir ve nasıl çalışır?
C: DNS (Domain Name System), internetin “adres defteri”dir. Web sitelerinin alan adlarını IP adreslerine çevirir, böylece cihazlar doğru sunucuya bağlanabilir. Tarayıcıya bir site yazdığınızda, DNS bu alan adını IP’ye çevirir ve web sitesi hızla yüklenir. Hiyerarşik yapısı sayesinde doğru çözümleme yapılır.
S: DNS’i değiştirirsem internet hızım artar mı?
C: Evet, hızlı DNS sunucuları sayfa açılış hızını artırabilir. Ancak internet hızını tamamen etkilemez.
S: DNS değiştirmek güvenli mi?
C: Evet, güvenilir public DNS kullanmak güvenli ve çoğu zaman daha hızlıdır.
S: DNS’i manuel girmek mi yoksa otomatik bırakmak mı iyi?
C: Performans veya güvenlik için hızlı public DNS önerilir. Otomatik bırakmak varsayılan ISP DNS’ini kullanır.
S: DNS değiştirmek cihazlar arasında nasıl uygulanır?
C: Her cihaz için ayrı ayar yapılabilir veya router üzerinden global DNS değiştirilir.
S: DNS açık mı olmalı, kapalı mı?
C: DNS, internet bağlantısının çalışması için açık olmalıdır. Kapalı olursa web sitelerine erişim mümkün olmaz. Daha güvenli ve hızlı bir internet deneyimi için güvenilir DNS sunucuları kullanılabilir; tamamen kapatmak önerilmez.
S: DNS ayarı nasıl olmalı?
C: DNS ayarları, bilgisayar veya yönlendirici üzerinden yapılabilir. Varsayılan olarak ISS DNS’i kullanılır, ancak Google DNS (8.8.8.8 / 8.8.4.4) veya OpenDNS (208.67.222.222 / 208.67.220.220) gibi alternatifler hız ve güvenliği artırır. Doğru yapılandırma, internet deneyimini optimize eder.
S: DNS ayarlarını değiştirmek ne işe yarar?
C: DNS değişikliği, internet hızını artırır, engellenmiş sitelere erişim sağlar ve güvenliği güçlendirir. Bazı DNS sunucuları reklam ve zararlı içerik filtreleme, hızlı çözümleme ve stabil bağlantı avantajı sunar. Güvenilir sunucular seçmek önemlidir.
S: DNS ayarları 8.8.8.8 nasıl yapılır?
C: 8.8.8.8, Google DNS sunucusudur ve internet hızını ve güvenliğini artırabilir. DNS ayarını yapmak için bilgisayarınızda veya modeminizde ağ ayarlarına gidin, “İnternet Protokolü (TCP/IPv4)” seçeneğini açın ve “Aşağıdaki DNS sunucu adreslerini kullan” bölümüne 8.8.8.8 (tercih edilen) ve 8.8.4.4 (alternatif) girin. Değişiklikleri kaydedip bağlantıyı yeniden başlatın.
S: 8.8.8.8 DNS nedir?
C: 8.8.8.8, Google tarafından sunulan ücretsiz ve hızlı DNS sunucusudur. Alan adlarını IP adreslerine çözerek internet sitelerine hızlı ve güvenli erişim sağlar. Alternatif olarak 8.8.4.4 kullanılabilir. Dünya genelinde yaygın olarak güvenilir ve yüksek performanslı bir DNS çözümüdür.
S: DNS 8.8.8.8 ve 8.8.4.4 işe yaramıyor, ne yapmalıyım?
C: Öncelikle bağlantı sorunlarını kontrol edin ve DNS önbelleğini temizleyin. Eğer hala çalışmıyorsa, modem veya bilgisayarın yeniden başlatılması, farklı bir DNS sunucusu (ör. OpenDNS 208.67.222.222 / 208.67.220.220) kullanmak sorunu çözebilir. Ayrıca bazı ISS’ler Google DNS’i engelleyebilir, bu durumda alternatif DNS tercih edilmelidir.
S: En iyi DNS ayarları hangileri?
C: En iyi DNS, hem hız hem de güvenlik sağlayan sunuculardır. Önerilenler:
- Google DNS: 8.8.8.8 / 8.8.4.4
- OpenDNS: 208.67.222.222 / 208.67.220.220
- Cloudflare DNS: 1.1.1.1 / 1.0.0.1
Kullanım amacına göre reklam ve zararlı içerik filtreleme sunan DNS’ler de tercih edilebilir.
S: DNS ayarları 8.8.8.8 Windows 11’de nasıl yapılır?
C: Windows 11’de:
- Başlat → Ayarlar → Ağ ve İnternet → Ethernet veya Wi-Fi → Donanım özellikleri → IP ayarlarını düzenle.
- “Manuel” → IPv4 açın → Tercih edilen DNS olarak 8.8.8.8, alternatif olarak 8.8.4.4 girin.
- Kaydedin ve internet bağlantısını yeniden başlatın.
S: Türk Telekom DNS değiştirme nasıl yapılır?
C: Türk Telekom modemlerde DNS değiştirmek için:
- Modem arayüzüne giriş (genellikle 192.168.1.1)
- “Ağ” veya “Internet” sekmesi → DNS ayarları
- Tercih edilen DNS olarak 8.8.8.8, alternatif olarak 8.8.4.4 veya istediğiniz DNS sunucusunu girin.
- Kaydedin ve modemi yeniden başlatın.